Γλωσσικές δεξιότητες των νεογέννητων

Σε αντίθεση με την παραδοσιακή άποψη για τα  νεογνά, σύμφωνα με την οποία ξαπλώνουν παθητικά και κλαίνε, μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Human Behavior έδειξε ότι τα νεογέννητα αρχίζουν να απορροφούν και να συντονίζονται στις ιδιαιτερότητες του κόσμου γύρω τους μέσα σε λίγες ώρες, συμπεριλαμβανομένων των συγκεκριμένων γλωσσών που ακούν.

Είναι γνωστό ότι τα μωρά αρχίζουν να μαθαίνουν γλώσσα ακούγοντας ομιλία ακόμα και όταν βρίσκονται στη μήτρα, αλλά δεν μπορούν να ακούσουν τη λεπτομέρεια καθώς είναι πνιγμένη, σαν να είναι κάτω από το νερό.

Η συγκεκριμένη μελέτη, παρατήρησε νεογέννητα, ξεκινώντας μέσα σε λίγα λεπτά από τη γέννησή τους και χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό φωνηέντων που παίζονται προς τα εμπρός (δηλαδή, φυσικά) και προς τα πίσω ( μια χρονικά αντίστροφη εκδοχή του ήχου).

Χρησιμοποιώντας την οπτική απεικόνιση, μια μη επεμβατική μορφή νευροαπεικόνισης, για τη μέτρηση των αλλαγών στο σώμα, η διαδικασία περιλάμβανε τη λάμψη μικροσκοπικών φακών  στο κρανίο των μωρών (λειτουργική φασματοσκοπία κοντά στο υπέρυθρο). Σύμφωνα με αυτή, το φως λάμπει στο σώμα, και κάποιο αναπηδά πίσω και ανάλογα με το τι συμβαίνει στο σώμα (π.χ. πόσο οξυγονωμένο αίμα υπάρχει σε μια περιοχή του εγκεφάλου), λίγο περισσότερο ή λίγο λιγότερο φως θα αναπηδήσει πίσω.

Για να ληφθούν ακριβή αποτελέσματα, χρησιμοποιήθηκαν πολλαπλοί φακοί, με την ισχύ και την τοποθέτησή τους επακριβώς ελεγχόμενες, καθώς και πολύ ακριβείς ανιχνευτές φωτός για τη μέτρηση μικροσκοπικών αλλαγών στο πόσο φως αναπηδά.
Οι ηχογραφήσεις των προφορικών φωνηέντων παίχτηκαν και στη συνέχεια δοκιμάστηκαν για να διαπιστωθεί εάν ο εγκέφαλός τους ανταποκρίθηκε διαφορετικά όταν άκουγαν αυτά τα ίδια φωνήεντα να παίζονται προς τα πίσω έναντι προς τα εμπρός. Στην πρώτη δοκιμή, τα μωρά δεν μπορούσαν να διακρίνουν μεταξύ των φωνηέντων προς τα εμπρός και προς τα πίσω, καθώς είναι μια πολύ λεπτή αντίθεση (ακόμα και οι ενήλικες αποτυγχάνουν σε αυτό το τεστ διάκρισης στο 70% των περιπτώσεων).

Μετά από μόλις πέντε ώρες έκθεσης σε αυτή την αντίθεση, η οπτική απεικόνιση έδειξε ότι ο εγκέφαλος των νεογέννητων άρχισε να διακρίνει τους δύο ήχους. Και μετά από άλλες δύο ώρες, κατά τις οποίες τα νεογέννητα κοιμόντουσαν ως επί το πλείστον, η έκθεση στην αντίθεση των φωνηέντων πυροδότησε μια έκρηξη συνδεσιμότητας, με τους νευρώνες να επικοινωνούν μεταξύ τους σε μεγάλη κλίμακα, σαν να είχαν εμπνευστεί από τους γλωσσικούς ήχους που άκουγαν.

Η παραπάνω έρευνα  έδειξε ότι μια πολύ λεπτή διάκριση -ακόμη και για το αυτί του ενήλικα- είναι αρκετή για να προκαλέσει μια σημαντική αύξηση της εγκεφαλικής δραστηριότητας στον εγκέφαλο του νεογέννητου, δείχνοντας ότι οι πρώιμες εμπειρίες έχουν δυνητικά σημαντικές συνέπειες για τη γνωστική ανάπτυξη. 

Η δουλειά που κάνουν τα αυτιά και το ακουστικό σύστημα ενός νεογέννητου δεν είναι τόσο προφανής με γυμνό μάτι, αλλά αυτό το θεαματικό αποτέλεσμα δείχνει ότι έχουμε αξιοσημείωτη ευαισθησία στις γλωσσικές πληροφορίες από τη στιγμή που γεννιόμαστε και ότι ξεκινάμε αμέσως την ανάπτυξη και την τελειοποίηση ανταποκρινόμενοι στις εμπειρίες μας στον κόσμο, ακόμα και όταν φαίνεται ότι απλώς κοιμόμαστε.

Με άλλα λόγια, θα πρέπει να αμφισβητήσουμε τον μύθο ότι τα μωρά αγνοούν το περιβάλλον τους μέχρι μετά από μερικές εβδομάδες, απλώς επειδή κοιμούνται πολύ και να προσέχουμε σε τι εκτίθενται τα μωρά από τη στιγμή που γεννιούνται. 

Πηγή:

Rapid learning of a phonemic discrimination in the first hours of life. Nat Hum Behav (2022). https://doi.org/10.1038/s41562-022-01355-1