Γονίδιο επηρεάζει τη γονιμότητα των γυναικών

Ερευνητές από το Ινστιτούτο Λάιμπνιτς για τη Γήρανση (FLI) στην Ιένα της Γερμανίας βρήκαν μια νέα γονιδιακή μετάλλαξη που προφανώς οδηγεί σε υπογονιμότητα στις γυναίκες. Το μεταλλαγμένο γονίδιο WT1 παίζει σημαντικό ρόλο στη γονιμότητα και στην πρώιμη εμβρυϊκή ανάπτυξη μέσω του ελέγχου των πρωτεινών (ειδικά των πρωτεασών) που απαιτούνται για την επιτυχή εμφύτευση στη μήτρα της μητέρας. 

Οι ερευνητές διερεύνησαν  γυναίκες κάτω των 40 ετών που έπασχαν από υπογονιμότητα. Σε ποσοστό μία στις οκτώ γυναίκες, το γονίδιο WT1 έδειξε μια άγνωστη μέχρι τώρα μετάλλαξη σε ένα από τα δύο αλληλόμορφά του. Μέχρι τώρα, το WT1 ήταν γνωστό μόνο ως ογκοκατασταλτικό γονίδιο σημαντικό για την ανάπτυξη και τη συντήρηση οργάνων όπως η καρδιά ή τα νεφρά. 

Ποιο ρόλο παίζει λοιπόν αυτό το γονίδιο όσον αφορά τη γονιμότητα; Για να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα, οι ερευνητές από την Ιένα πραγματοποίησαν πειράματα με ποντίκια. Αυτό που βρήκαν ήταν ότι τα ποντίκια που δεν είχαν ένα αντίγραφο Wt1 είχαν πολύ λιγότερους απογόνους από τα υγιή ποντίκια. Επιπλέον, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η δραστηριότητα του Wt1 στις ωοθήκες είναι αυτή που ρυθμίζει τη γονιμότητα. Μετά την ωορρηξία, η ωοθήκη είναι υπεύθυνη για την καθοδήγηση του ωαρίου στη μήτρα. Εάν το ωάριο γονιμοποιήθηκε, ταξιδεύει μέσα από τη σάλπιγγα στη μήτρα, ενώ διαιρείται και αναπτύσσεται συνεχώς.

Αυτή η διαδικασία πρέπει να ρυθμίζεται αυστηρά. Εάν το έμβρυο αναπτυχθεί πολύ γρήγορα, μπορεί να προκύψει μια σαλπιγγική εγκυμοσύνη. Εάν το έμβρυο αναπτυχθεί πολύ αργά, η εμφύτευση στη μήτρα δεν θα είναι επιτυχής. Ως εκ τούτου, η επικοινωνία μεταξύ του ιστού των ωοθηκών της μητέρας και του ωαρίου είναι μια εξαιρετικά σημαντική προϋπόθεση για μια επιτυχημένη εγκυμοσύνη.

Οι ερευνητές έδειξαν ότι οι λεγόμενες «πρωτεάσες» είναι απαραίτητες για αυτήν την επικοινωνία. Αποδομούν τις πρωτεΐνες και προετοιμάζουν το έμβρυο για  την εμφύτευση. Συνήθως, αυτές οι πρωτεάσες είναι ενεργές μόνο στη μήτρα. Ωστόσο, εάν το γονίδιο Wt1 είναι μεταλλαγμένο, η πρωτεάση Prss29 γίνεται ήδη ενεργή στην ωοθήκη, βλάπτοντας το έμβρυο με τρόπο που δεν μπορεί πλέον να προσκολληθεί στο τοίχωμα της μήτρας και τελικά απορρίπτεται. Αυτός θα μπορούσε να είναι ο λόγος για τον οποίο αυτές οι γυναίκες δεν μπορούν να μείνουν έγκυες παρόλο που δεν υπάρχει καμία κλινική ένδειξη μέχρι στιγμής.

Τα αποτελέσματα για ποντίκια και ανθρώπους είναι πολύ παρόμοια, δείχνοντας ότι αυτή η λειτουργία του γονιδίου Wt1 διατηρείται σε μεγάλο βαθμό στα θηλαστικά. Η νέα μετάλλαξη του γονιδίου WT1, που προκαλεί την πρόωρη ενεργοποίηση πρωτεασών ήδη στην ωοθήκη, προσφέρει εντελώς νέες προσεγγίσεις για να βοηθήσει τα άτεκνα ζευγάρια να εκπληρώσουν την επιθυμία τους να κάνουν παιδιά. Τα επόμενα βήματα θα είναι ακόμη ευρύτερες κλινικές εξετάσεις ασθενών και μια πιο λεπτομερής εξέταση του τρόπου αλλαγής του περιβάλλοντος της μήτρας.

Πηγή: 

The Wilms tumor protein Wt1 contributes to female fertility by regulating oviductal proteostasis"; Human Molecular Genetics, DOI: 10.1093/hmg/ddx075