Πώς η διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλάζει το DNA του παιδιού

Ερευνητές του Ινστιτούτου Karolinska στη Σουηδία, χαρτογράφησαν τη σχέση μεταξύ της διάρκειας της εγκυμοσύνης και των χημικών αλλαγών στο DNA σε περισσότερα από 6.000 νεογέννητα μωρά.

Για κάθε επιπλέον εβδομάδα κύησης, ανιχνεύθηκαν αλλαγές μεθυλίωσης DNA σε χιλιάδες γονίδια στο αίμα του ομφάλιου λώρου. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Genome Medicine.

Ο πρόωρος τοκετός, πριν από την 37η εβδομάδα κύησης, είναι συχνός. Μεταξύ 5% και 10% των νεογν΄ων στον κόσμο γεννιούνται πρόωρα. Τα περισσότερα παιδιά μεγαλώνουν και αναπτύσσονται φυσιολογικά, αλλά ο πρόωρος τοκετός σχετίζεται επίσης με αναπνευστικές και άλλες παθήσεις των πνευμόνων, προβλήματα στα μάτια και νευροαναπτυξιακές διαταραχές. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα πολύ ή εξαιρετικά πολύ πρόωρα νεογνά. Κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής περιόδου, οι επιγενετικές διεργασίες, οι χημικές τροποποιήσεις του DNA, είναι σημαντικές για τον έλεγχο της ανάπτυξης. Ένας τέτοιος επιγενετικός παράγοντας είναι η μεθυλίωση του DNA, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει τον βαθμό ενεργοποίησης των γονιδίων και την ποσότητα μιας συγκεκριμένης πρωτεΐνης που σχηματίζεται. 

Τα νέα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι αυτές οι αλλαγές στο DNA επηρεάζουν την ανάπτυξη των οργάνων του εμβρύου.

Η πλειονότητα των παρατηρούμενων μεθυλιώσεων του DNA κατά τη γέννηση έτειναν να μην επιμένουν στην παιδική ηλικία, αλλά στο 17% τα επίπεδα ήταν εντελώς σταθερά από τη γέννηση έως την εφηβεία. 

Στη συνέχεια θα  πρέπει να διερευνηθεί εάν οι αλλαγές στο DNA συνδέονται με τα προβλήματα υγείας όσων γεννήθηκαν πρόωρα.

Η επιγενετική είναι ένα καυτό ερευνητικό θέμα που συνδέει τα γονίδια, το περιβάλλον και την υγεία. Η εργασία αυτή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Διεθνούς Κοινοπραξίας για την Επιγενετική Επιστήμη Εγκυμοσύνης και Παιδικής Ηλικίας (PACE). Η εργασία αντιπροσωπεύει τη συμβολή 26 μελετών. Η ίδια ερευνητική ομάδα συνέβαλε επίσης στην πρώτη μελέτη PACE που έδειξε ότι το κάπνισμα από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλάζει το DNA των νεογνών και οδήγησε σε δύο μελέτες PACE που έδειξαν τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι οι αλλαγές αυτές, σχετίζονται με ασθένειες όπως το άσθμα, οι αλλεργίες, η παχυσαρκία, ακόμη και η γήρανση.

Ελπίζουμε τα νέα αυτά ευρήματα να παρέχουν πολύτιμες γνώσεις σχετικά με την ανάπτυξη του εμβρύου καθώς και νέες μακροπρόθεσμες ευκαιρίες για την καλύτερη φροντίδα των πρόωρων νεογνών για την αποφυγή επιπλοκών και δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία.

Πηγή-
Epigenome-wide meta-analysis of blood DNA methylation in newborns and children identifies numerous loci related to gestational age. Genome Medicine, 2020; 12 (1)

 https://dx.doi.org/10.1186/s13073-020-0716-9